Volg nieuws over PSV
Schmidt lacht dinsdag wat ongemakkelijk als hij aan de rand van het trainingsveld op De Herdgang de vraag krijgt hoe het is om de meest besproken man in het Nederlandse voetbal te zijn. Het is twee dagen na PSV-Feyenoord, maar nog altijd beheerst het wisselbeleid van de Duitser de discussies in Eindhoven en omstreken. Zelf zegt hij er helemaal niet mee bezig te zijn.
Een striemend fluitconcert viel Schmidt zondag ten deel toen hij Cody Gakpo in de 61e minuut bij een 0-1-achterstand wisselde. PSV kon de aanvallende klasse van de linksbuiten meer dan goed gebruiken, maar de coach wilde in het derde duel in negen dagen tijd geen risico nemen met Gakpo en haalde hem naar de kant. In een stadion vol onbegrip leek alleen Schmidt de wissel te begrijpen.
Maar wat zit er achter de keuzes van Schmidt, die sinds 2020 de coach van PSV is en al vaker verbazing wekte met zijn wisselbeleid? De Duitser hecht veel waarde aan de fysieke data en passeerde om die reden ook al aanvoerder Marco van Ginkel en smaakmaker Noni Madueke tegen Feyenoord. Maar zeggen die cijfers ook alles over de fysieke staat van de spelers?
"Het is op zich te begrijpen wat Schmidt doet", zegt inspanningsfysioloog Verheijen (49), die jarenlang werkte met onder anderen Guus Hiddink. "Een speler die te veel wedstrijden in korte tijd speelt, kan onmogelijk volledig herstellen. Als je dat week in, week uit blijft doen, stapelt dat zich op en begin je steeds vermoeider aan de volgende wedstrijd. Daar presteer je slechter door, en je hebt ook meer risico's op blessures."
Verheijen bekeek in 2012 ruim 27.000 wedstrijden om te onderzoeken of er een verband was tussen het aantal rustdagen en het resultaat in de competitie. Uit zijn studie bleek dat clubs die slechts twee rustdagen hadden inderdaad een stuk minder presteerden. De winstkansen van zo'n ploeg liggen in dat Europese schema ruim 40 procent lager.
Het onderzoek lijkt het gelijk van Schmidt te bewijzen: PSV had voor het duel met Feyenoord maar twee rustdagen na de zware wedstrijd van donderdag tegen Real Sociedad. "Maar", zegt Verheijen, "je moet het onderzoek niet als vertrekpunt nemen. Het is geen doel, maar een middel. In het voetbal heb je allerlei andere componenten die van invloed kunnen zijn op de spelers."
'Aanpak Schmidt omgekeerde wereld'
Volgens de theorie van Verheijen bestaat een voetbalactie van een speler uit drie fases: communiceren met je medespelers ('welke kant draai je op?'), een keuze maken ('een korte of lange pass') en vervolgens de keuze uitvoeren.
"De fitheid is er alleen om deze voetbalactie zo vaak en zo lang mogelijk achter elkaar te kunnen doen. Het is pas het vierde niveau in de hiërarchie. Communicatie is belangrijker. De spelers moeten elkaar leren begrijpen: aan iemands lichaamstaal moeten ze kunnen zien wat de ander doet. En dat wordt beter zodra ze dagelijks met elkaar trainen en spelen."
En daar gaat het volgens Verheijen mis bij Schmidt. "Hij neemt de frisheid en fitheid van zijn spelers als vertrekpunt en houdt te weinig rekening met de communicatie, de automatismen. Hij rouleert te veel."
"Als je steeds je spelers wisselt, waardoor een rechtsback steeds een andere rechtsbuiten voor zich heeft, zijn er meer misverstanden in het veld en moeten spelers nóg meer rennen en corrigeren. En hoe vaker een speler moet rennen in een wedstrijd, des te vermoeider hij wordt en des te langer hij nodig heeft om te herstellen. De aanpak van Schmidt is eigenlijk de wereld op zijn kop."
'Schmidt moet opschuiven naar Klopp'
Van de Goolberg (71), die in het verleden als conditietrainer bij Feyenoord met onder anderen Bert van Marwijk en Ronald Koeman werkte, zei tijdens een wedstrijd nooit uit zichzelf iets tegen de trainer als hij op zijn laptop zag dat een speler 'in het rood' zat.
"Want een speler kan dan nog altijd van grote waarde zijn. Je moet er alleen voor waken dat ze blessures oplopen. Van Marwijk zei vaak tegen mij: 'Ik heb liever dat ze leren werken dan leren lopen.' Daar kon ik me heel goed in vinden. Je moet de data niet heilig verklaren. Belangrijker is om goed te kijken en je boerenverstand te gebruiken."
Schmidt zou volgens Verheijen meer naar zijn landgenoot Jürgen Klopp moeten kijken. De manager van Liverpool wisselde in het kampioensseizoen 2019/2020 zelden, waardoor de ploeg een "geoliede machine" werd.
"De kunst is zo min mogelijk te rouleren met je spelers", aldus Verheijen. "Je moet wel een beetje doorwisselen, want anders krijg je alsnog last van blessures, dat zag je uiteindelijk ook bij Liverpool. De kunst en uitdaging voor Schmidt is om wat meer op te schuiven naar Klopp."